Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας στεγάζεται σε κτίριο των αρχών του 20ου αι. και συγκεντρώνει ευρήματα από όλη την Εύβοια. Η βάση του νεοκλασικού κτιριού διαθέτει λαξευτή τοιχοποιία κατά το πολυγωνικό σύστημα, ενώ οι γωνίες του ενισχύονται επίσης με λαξευτή τοιχοποιία. Πάνω από την κύρια είσοδο του κτιρίου ανοίγεται αέτωμα και είναι κεραμοσκέπταστο. Το κτίριο διαθέτει μεγάλη αυλή και τρεις αίθουσες, όπου παρουσιάζονται τα εκθέματα. Το κτίριο ανήκει στο ελληνικό κράτος και διαμορφώθηκε κατάλληλα για να φιλοξενήσει τις ευβοϊκές αρχαιότητες.

Τα εκθέματα του Μουσείου τοποθετούνται χρονολογικά από την Παλαιολιθική μέχρι και την Ύστερη Ρωμαϊκή Εποχή και προέρχονται από ανασκαφές στην Εύβοια. Η έκθεση του Μουσείου διαθέτει συλλογές με ευρήματα από τον οικισμό και το νεκροταφείο της Μάνικας (2800 – 1900 π.Χ.), μυκηναϊκή κεραμική και ειδώλια, συλλογή Οικονόμου με ευβοϊκή, βοιωτική κεραμική και κοροπλαστική, συλλογή κλασικών και ελληνιστικών νομισμάτων από τη Χαλκίδα, Ερέτρια και την Κάρυστο, ρωμαϊκά αναθηματικά γλυπτά από τη Χαλκίδα και την Αιδηψό, επιτύμβια μνημεία από τη Χαλκίδα, τη νέα Λάμψακο και τιμητικά ψηφίσματα. Στην αυλή του Μουσείου περιέχονται ψηφίσματα, επιτύμβια μνημεία και ρωμαϊκά γλυπτά. Από τα εκθέματα ξεχωρίζουν ένα καθισμένο γυναικείο άγαλμα του 4ου αι. π.Χ., μαρμάρινη επιτύμβια στήλη με παράσταση νέου και σκύλου (β’ τέταρτο 4ου αι. π.Χ.), αναθηματική στήλη με παράσταση Πλούτωνα και Διονύσου (μέσα του 4ου αι. π.Χ.), άγαλμα του Αντίνοου (2ος αι. μ.Χ.), ακέφαλο άγαλμα Απόλλωνα ή Διονύσου (ρωμαϊκό αντίγραφο), γυναικείο άγαλμα Ελληνιστικής Εποχής και δυο κεφάλια κούρων Αρχαϊκής Εποχής.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτίριο, το οποίο ανήκει στο Δημόσιο, στην οδό Ελ. Βενιζέλου 13. Η κατασκευή του κτιρίου ολοκληρώθηκε το 1901-02, άρχισε να λειτουργεί το 1902 και αποτελεί μελέτη του αρχιτέκτονα Λυκάκη. Τη σημερινή της μορφή έλαβε η έκθεση του Μουσείου από το 1990, με την ευθύνη της τότε Εφόρου κ. Έ. Σαπουνά-Σακελλαράκη. Το πλήθος των ευρημάτων που είχαν αποκαλυφθεί στη Χαλκίδα, στην ευρύτερή της περιοχή, αλλά και σε άλλες θέσεις στo νησί αποτέλεσαν την αιτία για την ίδρυση αρχαιολογικού μουσείου στην πόλη, το οποίο θα στέγαζε αντικείμενα από όλη την Εύβοια και θα έδινε μια εικόνα της ιστορικής, πολιτικής και κοινωνικής εξέλιξης του νησιού.

Η έκθεση του Μουσείου οργανώθηκε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε από τη μια μεριά να παρουσιάσει συνοπτικά την ιστορία του νησιού και από την άλλη να αναδείξει ιδιαίτερες θεματικές οντότητες αρχαίων μνημείων που αποδεικνύονται ιδιαίτερα διδακτικές για τον επισκέπτη. Στον προαύλιο χώρο παρουσιάζονται ταφικά μνημεία, ψηφίσματα, αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά Κλασικών, Ελληνιστών και Ρωμαϊκών Χρόνων. Στις τρεις αίθουσες του Μουσείου υπάρχει μια χρονολογική ταξινόμηση των προθηκών και των εκτεθιμένων αντικειμένων που ξεκινά από την Παλαιολιθική Εποχή (γύρω στο 100000 π.Χ.) και καταλήγει στα Ρωμαϊκά χρόνια. Εποπτικό υλικό με ενημερωτικούς πίνακες και φωτογραφίες επηξηγούν καλύτερα τα ευρήματα και ενημερώνουν τους επισκέπτες για την ιστορική εξέλιξη του νησιού. Στη δεξιά αίθουσα του Μουσείου παρουσιάζονται τα ευρήματα που χρονολογούνται από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι και τα Γεωμετρικά Χρόνια. Στην αριστερή αίθουσα συνεχίζεται η ξενάγηση του επισκέπτη στην ιστορία του νησιού με εκθέματα από την Αρχαϊκή μέχρι και τη Ρωμαϊκή Εποχή. Η κεντρική αίθουσα είναι αφιερωμένη στη μεγάλη πλαστική Κλασικών, Ελληνιστικών και κυρίως Ρωμαϊκών Χρόνων, η οποία δίνει το στίγμα της ευβοϊκής τέχνης στον τομέα αυτό.

Το πλήθος των ευρημάτων από τη συνεχή ανασκαφική δραστηριότητα της τοπικής Εφορείας επέβαλε την αναδιοργάνωση της έκθεσης, η οποία παρουσιάστηκε στο κοινό το 1990. Μια δεκαετία νωρίτερα το κτίριο του Μουσείου χρειάστηκε να επισκευαστεί μετά τους σεισμούς του 1980-81. Επίσης, διαμορφώθηκε κατάλληλα και ο προαύλιος χώρος του με την εκμετάλλευση των δύο υποστέγων και του χώρου του πρασίνου, με σκοπό να αποσυμφορηθούν οι κυρίως αίθουσες που δεν μπορούσαν να φιλοξενήσουν άλλα ευρήματα πλέον